Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2014

Οι ρίζες των Χριστουγέννων στην Αρχαία Ελλάδα


Τα Χριστούγεννα είναι η πιο σημαντική και ίσως πιο πολύτιμη γιορτή της χριστιανοσύνης που γεμίζει τον κόσμο με χαρά και αγάπη. Κάθε χώρα γιορτάζει με διαφορετικά ήθη και έθιμα που έχουν βαθιές ρίζες μέσα στην ιστορία και στην παράδοση. Μπορούμε να βρούμε μία ποικιλία από ομοιότητες στον εορτασμό της γέννησης του Χριστού και του Διόνυσου ανάμεσα στην αρχαία και σύγχρονη Ελλάδα. Αν κοιτάξουμε την αρχαία Ελληνική ιστορία και τις παραδόσεις της θα δούμε πω κάποιες από τις συνήθειές μας έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα.
Τον μήνα Δεκέμβριο, οι αρχαίοι Έλληνες γιόρταζαν τη γέννηση του Διονύσου, αποκαλώντας τον «Σωτήρα» και «θείο βρέφος». Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία η μητέρα του ήταν μία θνητή γυναίκα, η Σεμέλη, και ο πατέρας του ο Δίας ο βασιλιάς των θεών. Ο ιερέας του Διονύσου διέθετε μία ποιμαντορική ράβδο όπως και ο «καλός ποιμήν». Στις 30 Δεκεμβρίου οι αρχαίοι Έλληνες γιόρταζαν την αναγέννησή του.
Το πιο γνωστό έθιμο σε όλο τον χριστιανικό κόσμο είναι τα κάλαντα που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα. Συγκεκριμένα, ο Όμηρος κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο νησί της Σάμου μαζί με μια ομάδα παιδιών, συνέθεσαν τα κάλαντα. Στην αρχαία Ελλάδα τα κάλαντα συμβόλιζαν τη χαρά, τον πλούτο και την ειρήνη. Τα παιδιά τραγουδούσαν τα κάλαντα μόνο στα σπίτια των πλουσίων και πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι κρατώντας μία ελιά ή ένα κλαδί δάφνης στολισμένα με μαλλί και διάφορα είδη φρούτων. Τα παιδιά κρεμούσαν το κλαδί στα σπίτια τους όπου παρέμενε για το υπόλοιπο του έτους.
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Γερμανία στο τέλος του 16ου αιώνα, αλλά έγινε παγκοσμίως γνωστό κατά τον 19ο αιώνα. Στην χριστιανική θρησκεία το χριστουγεννιάτικο δέντρο συμβολίζει τη χαρά της γέννησης του Χριστού. Το δέντρο ήταν στολισμένο με καρπούς πρώτα και αργότερα με ρούχα και διάφορα αντικείμενα οικιακής χρήσης. Οι αρχαίοι Έλληνες τα χρησιμοποιούσαν επίσης για να διακοσμήσουν τους ναούς συμβολίζοντας με αυτόν τον τρόπο το θείο δώρο που προσφέρει. Το παραδοσιακό δέντρο εμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1833 όταν οι Βαυαροί διακόσμησαν το παλάτι του βασιλιά Όθωνα.
Ο Άγιος Βασίλης ο οποίος ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο την παραμονή των Χριστουγέννων σε ένα έλκηθρο με ταράνδους είναι άλλη μία εντυπωσιακή ομοιότητα. Μία παρόμοια παράδοση υπήρχε και κατά τον εορτασμό του Διονύσου στην αρχαία Ελλάδα. Στη συνέχεια το άρμα μετετράπη σε έλκηθρο και τα άλογα σε ταράνδους.
Η τούρτα της πρωτοχρονιάς είναι επίσης εξέλιξη του αρχαίου Ελληνικού εθίμου. Οι πρόγονοί μας συνήθιζαν να προσφέρουν στους Θεούς το «εορταστικό ψωμί» κατά τη διάρκεια των αγροτικών εορτών όπως στα Θαλύσια και την Θεσμοφορία.